Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) ve Afyonkarahisar Defterdarlığı işbirliğiyle “Vergi Uyumu ve Türk Vergi Sistemi” paneli gerçekleştirildi.
Atatürk Kongre Merkezinde gerçekleştirilen panelin açış konuşmasını yapan Afyonkarahisar Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Kadir Arık, mali müşavirlerin kamu ve vergi ödeyenler arasında bir köprü olduğunu söyledi. Arık, “Verginin toplanmasında en büyük etkenlerden bir tanesi mali müşavirlerdir. Vergi hepimiz için gerçekten en önemli en kutsal görevdir. Devletin en büyük geliri vergidir. Bu vergiler bizlere hizmet olarak geri dönmekte, verginin toplanmasında da biz meslek mensupları olarak aracılık yapmaktayız ”dedi.
Vergiyi gönüllü ödeme alışkanlığı arttırılmalı
Afyonkarahisar Defterdar V. Murat Toy ise toplumun bütün kesimlerinde vergi bilincinin geliştirilmesi ve vergiyi gönüllü olarak ödeme alışkanlığının artırılması amacıyla her yıl geleneksel olarak kutlanan vergi haftasının 29.’sunun bu yıl 26 Şubat-4 Mart 2018 tarihleri arasında çeşitli etkinliklerle kutlandığını ifade etti. Toy, “Bilindiği üzere devletin toplumun ortak ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerçekleştirdiği kamu hizmetlerinin en önemli kaynağını vergi gelirleri oluşturmaktadır. Ülke ekonomisinde uluslararası rekabet gücünün artırılması, yeni istihdam imkanlarının yaratılması için kurumsal ve yapısal düzenlemelere öncelik verilmesi gerek gelir dağılımda gerekse de vergi adaletsizliğinin önlenmesi bakımından maliye, gelir ve para politikalarının uyum içinde yürütülmesi, dar gelirli kesimlerin refah seviyesinin artırılarak gerçekçi büyüme ortamının sağlanması gerekmektedir” diye konuştu.
Kayıt dışı verginin kayıt altına alınması ve bununla mücadelenin büyük önem arz ettiğini ifade eden Toy, sözlerine şöyle devam etti:
“Ekonomimizin sağlıklı gelişmesinde hedeflerin arzulanan şekilde gerçekleştirilmesinde ve gelecek kuşakların sosyal güvenliğinin sağlanabilmesi, vatandaşlarımızın vergi ödevlerini severek ve isteyerek yerine getirmeleri ile birlikte kayıt dışının kayıt altına alınması ve bununla mücadele edilmesi de büyük önem arz etmektedir. Maliye politikasının önemli bir aracı olan vergi politikasının etkin bir biçimde uygulanabilmesi, beyana dayanan vergi sistemimizde vergi matrahlarının gerçeğe uygun olması ve vergilerin tam olarak tahsil edilmesine bağlı bulunmaktadır. Bu husus çağdaş ve sosyal devlet anlayışının artırdığı kamu hizmetlerinin de sürekliliğinin sağlanması ve kalitenin yükselmesi yönünden olduğu kadar vergileme de genellik, adalet ve eşitlik ilkelerinin gerçekleştirilmesi yönünden de önem taşımaktadır.”
Devlet olduğu sürece vergi de olacak
AKÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak ise verginin, devlet olma ve devlet olmanın ortaya çıkardığı kolektif ihtiyaçların giderilmesi amacıyla devletin çeşitli hizmetleri yürütmek için dolaylı veya dolaysız olarak kişi veya kuruluşlardan topladığı para olarak tanımlanabileceğini söyledi. Vergi kavramının herkes tarafından bilinen ender kavramlardan birisi olduğunu ifade eden Solak, “Bir toplumda 7’den 70’e hemen hemen herkes şöyle ya da böyle verginin farkındadır. Benjamin Franklin’in dediği gibi hayatta iki şey kesindir: Biri ölüm, diğeri vergi. Ölüm nasıl olsa hayatın ayrılmaz bir parçası ise vergi de bunlardan biridir. İnsanların rahat ve huzur içinde yaşayabilmeleri için bir düzen ortamına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu düzen de devlet tarafından sağlanır. Düzenin olmadığı yerde devletin önemi daha iyi anlaşılmaktadır” değerlendirmesinde bulundu. Devlet olduğu sürece verginin de olacağını ifade eden Solak, şunları söyledi:
“Devletin kurduğu düzenin finansmanı, ülke olarak kaynak zengini bir ülke değilse vergilerle sağlanır. Devlet varsa vergi olmak zorundadır. Vergi geçmişte vardı, günümüzde vardır, gelecekte de var olacaktır. Günümüzde ekonomilerin daha karmaşık formlara dönüşmesiyle birey-devlet ilişkisinde vergi farklı mecralarda yine hayatımızda önemli bir unsur olarak devam etmektedir. Vatandaş olarak vergi politikalarının muhatabı olmaya devam ediyoruz. Almayı düşündüğümüz bir malı bazen vergi nedeniyle almaktan vazgeçebiliyoruz. Bazen de vergi nedeniyle istediğimiz miktarın altında mal alabiliyoruz. Vergi günlük refahımızı ve mutluluğumuzu yakından etkilemektedir.”
“Vergi adaleti sağlanmalı”
Afyonkarahisar Valisi Mustafa Tutulmaz ise vergi ve devletin birbirinden ayrılmaz iki kavram olduğunu söyledi. Tutulmaz, “Toplum Sözleşmesi kitabında, devletin varlığının sebebi vatandaşların vergi vermek suretiyle devletten benim güvenliğimi sağlama görevini siz üstlenin demesiyle oluşmuştur. Yani vatandaş o gün demiştir bir devlet yapısına ihtiyacımız var, bu devlet yapısı bizim güvenliğimizi sağlasın, bizi kötülüklere karşı korusun, biz de ona para verelim diye oluşan bu toplu sözleşme sonucu devlet oluşmuştur. Yani devlet ve vergi iç içedir. Devlet varsa vergi olacak” dedi. Toplumun vicdanını en fazla yaralayan şeylerden birisinin de vergi adaleti olduğunu dile getiren Tutulmaz, sözlerine şöyle devam etti:
“Vergi adaletini sağlamamız lazım. Devletin gücünü kullanarak herkesten adil bir şekilde sorumluluğunu yerine getirecek mekanizmayı kurmamız gerekir. Vergiyi topladıktan sonra bunu yine verimli alanlarda kullanılıp, kullanılmadığı yönünde kamuoyu olarak takipçisi olunmalı. Bu böyle olmadığı zaman kalkınmada her ülke aynı anda gelişmiyor. Bizim ülkemiz şu anda dünyanın hızlı büyüyen ülkelerinden birisi konumunda. Kaynaklar aşağı yukarı aynı yerlerden alınıyor ama kaynaklar verimli kullanıldığı zaman kalkınmada hızlı bir şekilde oluyor. Son dönemde sosyal devlet anlayışı ile devletimiz herkese bir şekilde dokunabilmektedir. Bu dokunma değişik hizmetler yoluyla olmakta, bazen de kamudan değişik hastaneler ve diğer alanlarda hizmet alma şeklinde olmaktadır. Bunun yapılabilmesi içinde verginin toplanması ve bu verginin buralara harcanması gerekir.”
Açış konuşmalarının ardından AKÜ Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Hüseyin Bayraklı’nın moderatörlüğünü yaptığı, konuşmacı olarak ise Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersan Öz ve Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Çelikkaya’nın yer aldığı panele geçildi.
“Vergi olmazsa devlet olmaz”
Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersan Öz, devletin vergi aldığı için düşman olarak addedilmemesi gerektiğini ifade etti. Türkiye’de alınan vergilerin Avrupa ve Amerika ile kıyaslandığında çok yüksek olmadığını ancak hissedilme oranının fazla olduğunu söyleyen Öz, “Mükellefle, mali müşavirle, masanın diğer tarafında olan vergi idaresi ile bir bağ kurulması gerekiyor. Birbirine düşman olarak değil, birimiz olmazsa bu iş eksik olur diyebilmeliyiz. Vergi almak devlet olmak demektir. Vergi olmazsa devlet olmaz” dedi. Vergi aflarının ve yapılandırmaların vergi bilincine zarar verebildiğini kaydeden Öz, “Hazineye bir an evvel vergi alacağı, en hızlı şekilde en az personelle en az masrafla intikal edebilmeli. İntikal etmeyenlere biz son üç yılda çok fazla yapılandırma ve af çıkarttık. Bu vergi bilincini yerle bir edebilir. Çünkü şuan düzenli vergi ödemeyenler zaten af gelecek diyebiliyor. Bu bizi uçuruma götürür. Bunu ilkokuldan üniversiteye kadar, kredisiz bir ders olarak gençlere anlatılması gerekiyor. Çünkü bir af başka bir affın beklentisini oluşturuyor” diye konuştu.
Vergide gönüllü uyumu sağlayacak pratikler geliştirilmeli
Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Çelikkaya ise vergiye gönüllü uyum meselesi ile ilgili bilgiler verdi. Verginin devlet tarafından zorla alındığı duygusunun hakim olduğunu söyleyen Çelikkaya, “Vergiye gönüllü uyumu etkileyen faktörler nelerdir, bunun araştırmaları yapılıyor. Kişinin vergiyi rızasıyla nasıl ödeyeceği araştırılıyor. Mükellef bu vergiyi kuruşu kuruşuna hizmeti aldığının bilinciyle, yol elektrik olarak geri geldiğinin bilinciyle verdiği gibi; sonuçta cebinden çıkan bir para olduğu için de, bazen şeytanıyla baş başa kalıp vermeyebiliyor. İşte bu noktada devletin bir takım faktörleri devreye sokarak gönüllü uyumu sağlayacak pratikler geliştirmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.
Panel soru cevap ve panel moderatörü ve panelistlere teşekkür belgeleri ile çiçek takdiminin ardından sona erdi.
29. Vergi Haftası kapsamında düzenlenen panele Afyonkarahisar Valisi Mustafa Tutulmaz, Afyonkarahisar Belediye Başkanı Burhanettin Çoban, AKÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Solak, Afyonkarahisar Defterdar V. Murat Toy, Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hüsnü Serteser, Afyonkarahisar Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Kadir Arık, Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği Başkanı Abdulkadir Konak, AKÜ öğretim elemanları ve öğrenciler katıldı.