Global Girişimcilik Haftası kapsamında, Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Girişimcilik ve Kariyer Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi, Çalışma ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü (İŞKUR) Afyonkarahisar İl Müdürlüğü, Küçük ve Orta Ölçekli işletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Afyonkarahisar Müdürlüğü ve Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) tarafından ortaklaşa düzenlenen “Girişimcilik ve Kariyer Zirvesi” gerçekleştirildi.
Atatürk Kongre Merkezinde gerçekleşen zirveye; Afyonkarahisar Valisi Gökmen Çiçek, AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya, Afyonkarahisar Belediye Başkanı Mehmet Zeybek, Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakaş, Afyonkarahisar Vali Yardımcısı Nurullah Kaya, AKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şuayıp Özdemir, AK Parti Afyonkarahisar İl Başkanı Hüseyin Ceylan Uluçay, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Afyonkarahisar Bölge Müdürü Şerife Münire Burcu, İŞKUR Afyonkarahisar İl Müdürü Ahmet Karakaya, KOSGEB Afyonkarahisar İl Müdürü Ayşe Yeşim Çepni, İstanbul Gedik Üniversitesi Rektör Yardımcısı, Gedik Holding Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı Prof. Dr. Ahmet Kesik, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Berna Tokman, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Mustafa Özkan, AKÜ Girişimcilik ve Kariyer Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Koray Gürpınar, sivil toplum kuruluşları ile birlikte paydaş kamu kurum ve kuruluş temsilcileri, AKÜ akademik personeli ve öğrencileri katıldı.
“Küreselleşme yoğun rekabet ortamı getirdi”
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başlayan Girişimcilik ve Kariyer Zirvesinin açış konuşmasını Afyon Kocatepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakaş yaptı. 1990’lı yıllardan itibaren etkinliğini tüm dünyada hissettiren küreselleşme dalgasının, beraberinde yoğun bir rekabet ortamı getirdiğini söyleyen Karakaş, yoğun rekabet ortamına giren işletmelerin, bir yandan ürünlerinde farklılaşmaya giderken, diğer yandan yeni faaliyet alanlarına girmek zorunda kaldıklarını, tüm bu çabaların, girişimciliğin önemini ve işlevini önemli ölçüde arttırdığını ifade etti. Karakaş, “Girişimcilik, bilindiği üzere bir ekonomide üretimin ‘olmazsa olmaz’ 4 koşulundan biridir. Toprağın, emeğin ve sermayenin yeterli olması, sağlıklı bir üretim modelinin olduğu gerçeğini ortaya koymamaktadır. Tüm bu üretim unsurları, girişimcilik ruhu ile beslenmezse kaynakların optimal kullanımı da mümkün olmamaktadır. Bu bakımdan girişimcileri, günümüzde üretimin kilit unsurlarından biri olarak saymak mümkündür. Çünkü emeği, teknolojiyi, hammaddeyi, sermayeyi bütüncül ve rasyonel bir yaklaşımla değerlendirebilecek ana unsur, girişimciliktir” diye konuştu.
Küreselleşme dalgasının, dünya ölçeğinde yaşanan krizleri de tetiklediğini belirten Karakaş, “Kriz türleri ne olursa olsun, yaşanılan krizlerin olumsuz etkilerini en aza indirebilmek veya krizleri fırsatlara dönüştürebilmek, girişimciliğin işlevsel kılınması ile olanaklıdır. Bilginin ve bilgiye dayalı teknolojinin hızla geliştiği, ancak rekabetin de giderek yoğunlaştığı günümüzde, girişimcilik olgusu da kuşkusuz tüm bu gelişmelerin etkisiyle sürekli olarak değişmektedir” dedi.
“Girişimcilik, ekonomik ve sosyal değişimin de kilit dinamiklerinden biridir”
Girişimciliğin teşvik edildiği ülkelerde yatırımların yoğunlaştığını ifade eden Karakaş, “Bunun sonucu olarak da işsizliğin daha düşük oranda seyrettiği gözlenmektedir. Bir başka deyişle sosyo-ekonomik parametreler, girişimciliğin desteklenmesiyle olumlu düzeyde gerçekleşmektedir. Girişimciliğin yoğun olduğu ülkeler, dünya ekonomisinde ve siyasetinde söz sahibi ülkelerdir. Bu anlamda girişimcilik, ekonomik ve sosyal değişimin de kilit dinamiklerinden biridir” şeklinde konuştu.
“Yenilikçi girişimcilik, teknopark kanunu ile sıçrama yaptı”
Türkiye’de “Yenilikçi Girişimciliğin” gelişiminin, 1990’lı yıllarda başladığını dile getiren Karakaş, “Yenilikçi girişimcilik, teknopark kanununun çıkması sonrasında sıçrama yapmıştır. Bu süreçte teknoparklar, özel sektör odaklı profesyonel yönetilen ara yüzler olarak hem üniversitelerin yenilikçi kapasitesine dinamik bir açılım sağlamış, hem de bu kapasiteye değer katacak farklı dış uzmanlıklar ve yetenekler için bir giriş noktası sunmuştur. 2000’li yıllardan itibaren, iş bölümü ve statik ilişkilere odaklı bir yenilik sisteminden; bilgi ve yeteneklerin belirleyici olduğu dinamik bir girişimcilik ve yenilik ekosistemine dönüşüm gerçekleşmiştir” dedi.
8-14 Kasım 2021 tarihlerinde kutlanan Global Girişimcilik Haftası’nın ana amacının, gençlerin girişimciliği bir kariyer seçeneği olarak değerlendirmelerini teşvik etmek olduğunu söyleyen Karakaş, “Aynı zamanda; bir diğer amaç da sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, girişimciler, yatırımcılar, özel sektör, medya ve devlet kurumlarının dâhil olduğu ekosistemde faaliyet gösteren birçok paydaş kurumu bir araya getirmektir. Bu tarz etkinlikler sayesinde katılımcılarda ve öğrencilerimizde farkındalığın artırılması sağlanmaktadır. Girişimcilik ekosistemini oluşturan paydaşlar, bugün girişimcilik ve kariyer zirvesinde bir araya gelmiştir” diye konuştu.
“Çalışıp başarılı olarak istenilen yere ulaşmak mümkün”
AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya ise kariyerin; bir insanın çalışarak, başararak, belirli bir birikimle ulaştığı ve yaptığı meslek olduğunu söyledi. Özkaya, “Kariyer, geçimimizi sağladığımız ama bir çalışma ve gayretin sonrasında ulaştığımız yer. Değerli genç kardeşlerim bilhassa sizlere seslenmek istiyorum. Kendinize hedef belirleyin. Çalışın. Allah ilmi her isteyene, malı da istediğine veriyor. Dolayısıyla çalışıp başarılı olduğunuz müddetçe istediğiniz yere gelmenin yüzde 100’e yakın garantisi var” dedi.
“Emeğiyle bir yere gelenleri hiç kimse yerinden sökemez”
Ankara Hukuk Fakültesi öğrencisi iken yaşadığı anılarından bahseden Özkaya, öğrencilere seslenerek sözlerine şöyle devam etti:
“1988 ya da 1989, belki 1990 yılında, fakültedeyiz. Başörtü yasağı var. Biz de sürekli eylemler yapıyoruz. Allah uzun ömür versin, Vehbi Dinçerler Bey devlet bakanı. Bakanları ziyaret ediyoruz. Bize dedi ki ‘gençler siz ne okuyorsunuz?’. Ankara Hukuk Fakültesi öğrencileriyiz. Ne olmak istiyorsunuz? Hepimizin hoşuna gidiyor. Hakim olmak istiyoruz, savcı olmak istiyoruz, kaymakam olmak istiyoruz. Dedi ki, boş verin, bu hakim, savcı işinden vazgeçin. Serbest avukat olun. Kendi işinizi kurun. Özel sektöre yönelin. Bakın dedi, bakan olmak, milletvekili olmak, yönetici olmak çok kolay işler. Ama siz nitelikli insan olun. Kendiniz aranan insan olun. Buralara çok kısa sürede, paraşütle gelirsiniz dedi. Ben kendi kendime o gün karar verdim. Hakim, savcı olmayacağım, avukat olacağım. Üniversiteyi bitirdik, hakimlik sınavını kazandık -hala saklarım- yüksek bir puanla. Mülakatına da girmedim. Avukat olacağız. Çocukken de düşünüyordum. Milletvekili olmak istiyordum. Milletvekili olacağız. Allah her şeyi insana nasip ediyor. Ama bir tek şartla, çalışmak ve gayret etmek. ‘Torpil olmadan bir yere gelinmiyor.’ Gençler bunu hep söylüyor. Dinliyorum. Torpille bir yere gelenler, sabun köpüğü gibi tez zamanda geçer giderler. Emeğiyle gelenleri hiç kimse yerinden sökemez. Sadece biraz dalgalanma olur. Onun için kendinize güvenin, inanın ve çalışın. Çalışanın Allah hep yardımcısı oluyor.”
“Girişimcilik, özgüven ve risk almaktır”
Afyonkarahisar Valisi Gökmen Çiçek ise yaptığı konuşmada girişimciliğin özgüven ve risk almak olduğunu belirtti. Çiçek, “Biz maalesef hem ailelerimizde, hem etrafımızda yetiştirilirken birazcık özgüveni kırık olarak yetiştiriliyoruz. Bazen bir şeye adım attığımızda, iki-üç arkadaş ortak yeni bir konuya daldığımızda, ailelerimizden hemen uyarıyla karşılaşıyoruz. Ne işin var? Başını belaya sokma. Git devlet memuru ol, hayatını kurtar. Dolayısıyla genelde bu konularda çok fazla teşvik edilmiyoruz. Aşağı yukarı hepimiz, Anadolu’nun aynı tip ailelerinden geliyoruz. Çevremizden de bu konuda çok fazla teşvik aldığımızı söyleyemem. Çevremiz dediğim, akrabalarımız, ailelerimiz, komşularımız. Genelde başarı olarak önümüze özellikle Türkiye’de vali olmak, milletvekili olmak veya önemli bir görevde başsavcı olmak, bunlar konuluyor” şeklinde konuştu.
“Özgüvenli ve cesaretli olacağız”
Dünyada artık bambaşka bir ortamın olduğunu vurgulayan Çiçek, üç-beş üniversite öğrencisinin birleşerek kurdukları şirketlerin, uluslararası boyutlarda olduğunu ve tüm dünyada inanılmaz ciro ve başarı elde ettiğini söyleyerek, “Devlet bütçelerinden çok büyük bütçeler sağlıyor. İlk başta bu işe başladıklarında iki kişi, üç kişi oluyorlar. Hikâyelerini okuduğumuzda öyle çok büyük ikinci kuşak, üçüncü kuşak falan da değiller. Artık uluslararası, global dünyada, dünya ekonomilerini etkileyecek konuma gelmişler. Türkiye’ye dönen birçok üniversite öğrencisinin ikili, üçlü, dörtlü, beşli birleşerek kurdukları şirketlerin başarı hikayelerini dinlemeyle büyüdüm ve hala da görüyorum. Bizim her şeyden önce özgüvenli olmaya ihtiyacımız var. Kendimize güveneceğiz. Cesaretli olacağız” dedi.
Öğrencilik yıllarındaki anılarından da bahseden Çiçek, “Hiç kimse bizden daha üstün değil. Hiç kimse sizden daha zeki ve daha parlak değil. Hiç kimseye de, hiçbir yere de borcunuz yok. Sadece özgüvenli olmanız lazım. Bazen şu da yaşanıyor; ben Uludağ Üniversitesi mezunuyum. Çok meşhur bir profesörümüz vardı. Sınıfta dedi ki, ‘siz buradan kaymakam mı olmayı düşünüyorsunuz, taşra üniversitesinden. Siz buradan, Ankara’da bürokraside yüksek bir görev mi almayı düşünüyorsunuz? Arkadaşlar unutun’ dedi. ‘Onlar Ankara Üniversitesi, İstanbul Üniversitesinin yapacağı işler. Bunları unutun’ dedi. O gün, o dersi dinleyen 5 kişi valiyiz. Türkiye’deki 85 validen 5’i o gün, o dersi dinlemişti” diye konuştu.
Açış konuşmalarının ardından TOBB Akademik Danışmanı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cantürk Kayahan’ın moderatörlüğünü yaptığı Girişimcilik ve Kariyer konulu panele geçildi.
Panelin I. oturumunda Girişimcilik ve Kariyer konusunda İstanbul Gedik Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Gedik Holding Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı Prof. Dr. Ahmet Kesik, KOSGEB Afyonkarahisar İl Müdürü Ayşe Yeşim Çepni, İŞKUR Afyonkarahisar İl Müdürü Ahmet Karakaya sunumlarını gerçekleştirdi.
“Öğrenciler, İŞKUR imkânlarından istifade etmeli”
İŞKUR Afyonkarahisar İl Müdürü Ahmet Karakaya, kurum olarak öğrencilerin eğitim hayatları devam ederken İŞKUR’un imkânlarından faydalanarak kendilerine artı değer katabileceklerini belirtti. Karakaya, “Hem eğitimlerine devam edip hem de çalışan öğrencilerimiz kurumumuza başvurabilir ve iş başı eğitim programımızdan faydalanabilirler. İŞKUR’da yüz yüze veya çevrim içi olarak da farklı alanlarla ilgili kişisel gelişim, beden dili kullanımı, mülakat teknikleri gibi pek çok alanda eğitimler düzenleniyor. Bunlar da öğrencilerimizin başvurabileceği eğitimler arasında yer alıyor” dedi. Karakaya, İŞKUR eğitimlerinin öğrencilerinin kişisel gelişim ve kariyer planlaması adına faydalı olacağını belirterek, “Şu ana kadar bin 70 vatandaşımız bu eğitimlerden faydalandı. Öğrencilerimizin kişisel gelişimlerine önem vermeleri ve kariyer planlamalarını yapmaları bu noktada büyük önem arz ediyor” dedi.
“Fikri ve projesi olan öğrenciler KOSGEB’e başvursun”
KOSGEB Afyonkarahisar İl Müdürü Ayşe Yeşim Çepni ise kurum olarak ihracatta KOBİ’lerin payını artırmak amacıyla çeşitli alt başlıklarda destekler verdiklerini belirterek, “Kurum olarak girişimcilik noktasında 2019 yılının başına kadar toplumun her kesimine ayrım yapmadan eğitim ve destek verirken 2019 yılı itibariyle girişimcilik konusunda ileri girişimcilik ve geleneksel girişimcilik olarak bir uygulama başladı” dedi. Çepni, verilen desteklere ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Geleneksel girişimcilik olarak lokanta, restoran vb. faaliyetler, turizm otelcilik bunun yanı sıra perakende satış gibi konularda 40 bin liraya ve 2 yıla kadar destek veriyoruz. İlk yılın sonunda ve ikinci yılın sonunda da bir performans desteği veriyoruz. İleri girişimcilik dediğimizde, imalatçı dediğimizde ya da teknoloji hususu devreye girince tablo değişiyor. Bu girişimcilik türü desteklerinde imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmelere toplamda 270 bin liraya kadar destek veriyoruz. Sektör ve teknoloji düzeyi olarak ayrımlarımız var. Afyonkarahisar’da destek verdiğimiz alanlara bakarsak mobilya üretimi, mermerden ve doğaltaştan süs eşyalarının imalatı sektörlerine 100 bin liraya kadar ekipman, 50 bin liraya kadar performans ve 10 bin lira mentorluk desteği sağlandı. Tıbbi cihaz, bilişim ve yazılım gibi ileri teknoloji sektörlerine ise 300 bin lira makine/ekipman, 50 bin lira performans, 10 bin lira da mentorluk desteği olmak üzere toplamda 370 bin liraya kadar destek veriyoruz. Kurum olarak yenilikçi bir projesi, bir inovasyon fikri olanlara gelin bize başvurun ve o fikre veya projenin uygun olması halinde 750 bin liraya kadar destek sağlayalım diyoruz. O nedenle de bir fikri veya projesi olan öğrencilerimizle her platformda bir araya gelmeyi ve sohbet etmeyi arzu ediyoruz.”
“Diplomadan daha çok öğrencinin üniversite yıllarında kendine ne kattığı önemli”
Gedik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Kesik ise girişimciliğin her alanda önemli olduğunu belirtti. Kesik, kendi yaşamından örnekler vererek, “Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden sonra Maliye Bakanlığında çalışmaya başladım. Bakanlık bursu ile ABD’ye yüksek lisans eğitimi için gittim. Orada yüksek lisans yapan diğer arkadaşlarım eğitim biter bitmez Türkiye’ye dönerken ben birtakım eğitimlere başvurup orada 1 yıl daha kaldım. Daha sonra Türkiye’ye döndüm” dedi. Girişimciliği başkalarının yapmadığını ve düşünmediğini başarmak olarak tanımlayan Kesik, şunları belirtti:
“Girişimcilik, hayatın her alanında gereklidir. Girişimci, benim nezdimde başkasının yaptığını tekrar eden değil, başkasının yapmadığını, başkasının düşünmediğini yapandır. Başkasının yaptığını tekrar etmek bana göre biraz daha fırsatçılık gibi geliyor. Kariyer planlamasında ise odaklı olmak, ölçülebilir hedefler koymak her zaman için önemlidir. Artık günümüzde duygusal zekâ tek başına yeterli değil. Bunun üzerine başka bir şey koymak lazım ki, o merak ve sürekli öğrenmedir. Kariyer planlamasında azimli, hedef odaklı olmak, özgüvenli olmak ve risk almak da çok önemlidir. Bugünkü geldiğimiz noktada ortalamanın sonu gelmiş bulunuyor. Bu konuda yurt dışında bir bilim insanın yazdığı bir kitap da var. Aldığınız diplomanın kariyeriniz açısından çok fazla, yeteri kadar yeterli olmadığını düşünmelisiniz. Sizin bu diplomanın üzerine neyi koyduğunuz çok daha önemlidir. İster kamuda isterseniz özel sektörde çalışın aldığınız diplomanın üzerine bir şeyler koyabiliyorsanız bu çok değerlidir.”
“İş görüşmelerinde artık diploma eskisi kadar önemli değil”
Uzun yıllar iş görüşmeleri yaptığını anlatan Kesik, “Diplomanızın üzerine 21. yüzyıl yetkinliklerini koyabilmeniz lazım. Yıllarca iş görüşmeleri yaptım. Diploma artık cepte ki biz diplomayı artık konu etmiyoruz. Biz acaba 21. yüzyılın yetkinliklerine hazır mı, bir takımı yönetebiliyor mu, zamanı yönetebiliyor mu, analiz yapabiliyor mu, analitik bir yaklaşımı var mı, sistematik düşünebiliyor mu, farklılıklara karşı tahammüllü mü gibi hususlara dikkat ediyoruz. Mülakatta karşımızdaki adayın kızabileceği türde sorular soruyoruz. Bazı adaylar sinirlenir ve çantalarını alır gider. Biz bu şekilde adayların farklı düşüncelere tahammüllerini ölçüyoruz” diye konuştu.
1.oturumun sonunda Afyonkarahisar Valisi Gökmen Çiçek günün anısına İstanbul Gedik Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Gedik Holding Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı Prof. Dr. Ahmet Kesik’e plaket takdim etti.
Öğleden sonra ise TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Berna Tokman, TOBB Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Mustafa Özkan, Afyonkarahisar Genç Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Sezer Sayılı, Girişimci Genç Liderler Derneği Başkanı Behlül Beşen, Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA) Afyonkarahisar İl Temsilcisi Ramazan Sami Çınar konuşmalarını yaptı. Öğleden sonraki II. oturumda ise AKÜ Girişimcilik ve Kariyer Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Koray Gürpınar’ın moderatörlüğünü yaptığı “Girişimcilikte Fark Yaratanlar” paneli gerçekleştirildi. Panelin II. oturumunda; GÜRMAS-Gürel Makine A.Ş’yi temsilen Ahmet Gürel, Aşpa Gıda A.Ş.-Haşhaşella’yı temsilen Süleyman Aşgın, Avşar Maden Suyu şirketini temsilen Mehmet Başpınar, “Girişimcilikte Fark Yaratanlar” konulu sunumlar yaptılar.