Uluslararası Sinema Derneği tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğünün himayesinde, Afyonkarahisar Valiliğinin desteğiyle 16-18 Kasım 2023 tarihlerinde düzenlenen “Milli Sinema Günleri” etkinliği, Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) ev sahipliğinde İbrahim Küçükkurt konferans salonunda başladı.
Milli Sinema tarihine damga vurmuş filmlerin afiş sergisi ile başlayan etkinliğe; Afyonkarahisar Vali Vekili Uğur Kolsuz, Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcısı Fatih Karabacak, AKÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Murat Peker, Afyonkarahisar Vali Yardımcısı Taner Bolat, AKÜ Güzel Sanatlar Fakültesi (GSF) Dekan Vekili Prof. Dr. Selçuk Akçay, Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayhan Erol, AKÜ GSF Sinema ve Televizyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nesrin Kula Demir, Uluslararası Sinema Derneği Başkanı Yönetmen Nazif Tunç ile birlikte sinema eleştirmenleri, yapımcı ve yönetmenlerin yanı sıra öğretim elemanları ve öğrenciler katıldı.
“Dağın dağa omuz vermesi milli akımı başlattı”
“Milli Sinema Günleri” etkinliğinin açış konuşmasını yapan Uluslararası Sinema Derneği Başkanı Yönetmen Nazif Tunç, 50 yıl önce Afyonkarahisarlı Yönetmen Yücel Çakmaklı’nın milli sinema akımını Birleşen Yollar filmi ile başlattığını söyledi. Tunç, “Burada filmin yapımcısı Ali Osman Emirosmanoğlu abimiz de var. Dağın dağa omuz vermesi gibi ikisi birlikte milli sinema akımını başlattılar. Tam 50 yıl geçti. Bu 50. yılda biz Afyonkarahisar’da milli sinemanın 50 yıllık serüvenini yönetmenleri, yapımcıları getirdiği dil ve yönelişlerle tahlil etmek, mukayese etmek ve Türk sinemasına kazandırdıklarıyla, inançlarıyla, değerleriyle yeni dil yapılarıyla incelemeye yöneleceğiz” diye konuştu.
“Milli Sinema 50 yıl sonra Afyonkarahisar’da”
Uluslararası Sinema Derneğinin çalışmaları hakkında bilgiler de veren Tunç, şunları kaydetti:
“Uluslararası Sinema Derneği 2020 yılında milletini seven, inançlı yönetmen ve yapımcı arkadaşların bir araya gelerek oluşturdukları bir dernek. Çok kısa bir zamanda Korkut Ata Türk Dünyası Film Festivali adı altında üç büyük festival gerçekleştirdik. Bu festivallerin ilki İstanbul’da, ikincisi Bursa’da, üçüncüsü de Azerbaycan’da gerçekleşti. Bu bizlere Türk dünyasına ve Türk dünyasında var olan yeni bir dili, ahlakı sinema yoluyla dünyaya sunmak için bir fırsat oldu. Festival bu yıl Azerbaycan’da idi. Gelecek yıl Türkmenistan’da, daha sonraki yılda Kazakistan’da yapılacak. Uluslararası Sinema Derneğinin İstanbul’da gerçekleştirdiği ve lise öğrencilerinin sinema eğitimine yöneldiği, ‘Mesleğimiz Sinema Akademisi’ diye bir akademimiz var. Burada liseli öğrenci kardeşlerimize yönetmenlik, yapımcılık, senaryo yazarlılığı ve görüntü yönetmenliği dallarında eğitim veriyoruz. İstanbul’da Taksim Film Buluşmalarında yine son zamanlarda ürettiğimiz filmlerin gösterimleri ile her ay yönetmenlerle söyleşiler etkinliğini gerçekleştiriyoruz. 1973 yılında Milli Türk Talebe Birliğinde gerçekleşmiş bir açık oturumun, 1. Milli Sinema Açık Oturumunun ikincisini burada, Afyonkarahisar’da 50 yıl sonra gerçekleştiriyoruz.”
AKÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Murat Peker ise sinemanın diğer tüm sanat dallarında olduğu gibi üretildiği toplumun kültüründen, yapısından, dinamiklerinden doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkilendiğini belirtti. Peker, “Bu etkilenme sonucunda üretilen filmlerin anlatım özelliklerinde ve teknik yapılarında da zaman zaman değişimler yaşanmaktadır. Bolvadinli hemşerimiz Yönetmen Yücel Çakmaklı da 1970 yapımı Birleştiren Yollar filmiyle Türk toplumundaki yozlaştırıcı değişimlerden rahatsız ve huzursuz olduğu noktalara kendi üslubuyla sinemanın anlatım diliyle dikkat çekmek istemiş. Böylece Milli Sinema akımı tezahür etmiştir. Sinemanın kültürel ve toplumsal bağlamda gücünü fark eden anlayışın temsilcileri o dönemde etkin olan Hollywood ve Avrupa Sinemasına karşı Türk gençlerine değerlerini hatırlatma niteliğinde telkinlerde bulunmuşlardır. Gerçek anlamda manevi duyarlılığı gündeme getiren bu yapımlar sayesinde Anadolu coğrafyasının irfanı bir anlamda beyaz perdeye taşınmaya çalışılmıştır” ifadelerini kullandı.
“Türk milleti için Milli Mücadele bitmeyecek”
Türk milleti için milli mücadelenin bitmediğini vurgulayan Peker, “100 yıl öncesi Milli Mücadele Döneminde bu topraklarda ne yaşandıysa emperyalist güçler bugün daha fazlasını devreye sokmaktadır. Türk milleti için Milli Mücadele bir anlamda bitmeyecek. Bu coğrafyada yaşayan insanlar geçmişten günümüze baktığımızda, tarihimizi gözden geçirdiğimizde milli mücadelenin her zaman var olduğunu görüyoruz. Her nerede ve ne şartta olursa olsun Türk gençliğinin bugün güvenlikte, sanayide, teknolojide, tarımda, eğitimde, sporda, sanatta kısacası tüm alanlarda milli mücadelelerimizde daha güçlü bir şekilde yer alması bizim temel gayemiz” şeklinde konuştu.
“Sinema, nesli inşa etmek için de kullanılabilecek bir araç”
Sinemanın nesli inşa etmedeki rolüne de değinen Peker, “50 yılı aşkın süredir bu gençliği istikametinden ayırmak isteyen, nesli bozmak için kullanılan alanlarda biri sinema. Bunu net bir şekilde görüyoruz. Sinemaların bugünkü yansımaları sosyal medyada daha farklı bir şekilde tezahür ediyor. Hâlbuki sinema, nesli bozmak için değil, aynı zamanda nesli inşa etmek için de kullanılabilecek bir araç” diye konuştu.
“Türk sinemasının 50 yıllık geçmişi değerlendirilecek”
Afyonkarahisar Vali Vekili Uğur Kolsuz konuşmasında “Milli Sinema Günleri” etkinliği hakkında bilgiler verdi. Kolsuz, “Etkinlik boyunca milli sinema tarihimizin çok önemli filmleri, birçok salonda izleyici ile buluşacak. 1973 yılında Milli Türk Talebe Birliğinde düzenlenen milli sinema açık oturumunun ikincisi ilimizde yapılacak. Yine ayrıca Türk sinemasının 50 yıllık geçmişi değerlendirilecek. Bir forum düzenlenerek kitap haline getirilecek. Türk sinemasına şu ana kadar büyük emek veren tüm sinema emektarlarımıza şükranlarımızı sunarız” ifadelerini kullandı.
Etkinliğin açış konferansını veren Yönetmen Salih Diriklik ise “Milli Türk Talebe Birliği ve 50. yılında 1. Milli Sinema Açık Oturumu” başlıklı konuşmasında milli sinemanın tarihini anlattı. Diriklik, “Milli sinemayı ilk defa dile getiren Yücel Çakmaklı, Ağustos 1964’te Tohum dergisinin 11. sayısında ‘Milli Sinema İhtiyacı’ başlığı ile bir yazı yazmış ve orada ilk defa milli sinema sözcüğünü kullanmıştır. Türk sineması ancak Müslüman Türk halkının inançları, milli karakterleri, gelenekleri ile yoğrulmuş filmlere yer vererek milli sinema hüviyetine kavuşabilecektir. Bu süreçte daha sonra Elif Film kurulmuş; ‘Kabe Yollarında’, ‘Birleşen Yollar’ filmleri çekilmiş” dedi.
Açış konuşmalarının ardından İhsan Kabil’in oturum başkanlığında; Mesut Bostan, Mesut Uçakan ve Dr. Burhanettin Güneş’in konuşmacı olduğu “Bugünden I. Milli Sinema Açık Oturumu’na Bakış” temalı birinci oturum ve Hüseyin Öztürk’ün oturum başkanlığında; Nazif Tunç, Enver Gülşen ve Mutlu Kurnalı’nın konuşmacı olduğu ““Millî Sinemada Sinema Tasavvurları” temalı ikinci oturum düzenlendi. İlk gün programı, Kabe Yollarında filminin izlenmesi ve filme dair Yapımcı Ali Osman Emirosmanoğlu’nun söyleşisi ile sona erdi.
Üç gün sürecek olan Milli Sinema Günleri etkinliğinin ikinci gün programı, “Yücel Çakmaklı ve Millî Sinema”, “Milli Sinema Üzerine Perspektifler” başlıklı oturumlar ve eşzamanlı olarak Afyonkarahisar merkez ve ilçelerinde yapılacak film gösterimleri ile devam edecek.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |