Türk Tarih Kurumu, Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) ve İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Araştırma Merkezi iş birliğinde 4-6 Ekim 2024 tarihleri arasında “Ölümünün 100. Yılında Ziya Gökalp ve Sosyoloji Sempozyumu” düzenlenecek.
Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Karakaş, sempozyum için bildiri özetlerinin 30 Temmuz 2024 tarihine, bildiri tam metinlerinin ise 30 Ağustos 2024 tarihine kadar kabul edileceğini belirtti. Sempozyum için düzenleme kurulu olarak 15 tema başlığı belirlediklerini kaydeden Karakaş, “Ziya Gökalp’te Türkçülük ve Türk Milliyetçiliği, Ziya Gökalp’te Kültür ve Medeniyet Meselesi, Ziya Gökalp Şiirleri ve Toplumsal Yaşam, Ziya Gökalp’te Sosyolojinin Temel Konuları ve Kavramları, Ziya Gökalp ve Muasırlaşma-Kalkınma Sorunu, Ziya Gökalp ve Türk Ocağı, Ziya Gökalp’in Farklı Dönemlerdeki Değerlendirme Biçimleri, Ziya Gökalp’in Farklı İdeolojiler Tarafından Algılanma Biçimleri, Ziya Gökalp Üzerine Yapılan Çalışmalar/Tezler, Ziya Gökalp’in Batılı Sosyoloji Geleneklerini Okuma Biçimleri, Ziya Gökalp’in Ampirik Çalışmaları, Ziya Gökalp’in Folklor/Halk Kültürü Çalışmalarının Sosyolojik Analizi, Ziya Gökalp ve Modernleşme Teorisi, Yabancı Dillerde Gökalp Neşriyatı ve Gökalp’in Okunma Biçimleri, Ziya Gökalp Düşüncesinin Çok Yönlü Etkileri ve Bugüne Yansımaları olmak üzere sempozyum için 15 tema belirlendi. Sempozyumumuz elbette temalarla sınırlı değil. Bir çerçeve çizilmesi adına temalarımız belirlendi” diye konuştu.
Gökalp Sosyoloji Biliminin Türkiye’deki Kurucularından
Prof. Dr. Karakaş, Türkiye’de sosyolojinin kurucularından biri olarak kabul edilen Ziya Gökalp’in çalışmalarının, sosyoloji disiplininin Türkiye’de gelişmesine ve yerleşmesine önemli katkılarda bulunduğunu ifade etti. Karakaş, “Sosyolojiyi toplumu anlamak, toplumsal yapıyı incelemek ve modernleşme sürecini yönlendirmek için bilimsel bir araç olarak görmüş olan Gökalp bu yaklaşımıyla, sosyolojinin Türkiye’de akademik bir disiplin olarak tanınmasına ve kabul edilmesine büyük ölçüde yardımcı olmuştur” dedi. Prof. Dr. Mehmet Karakaş, Gökalp’in sosyolojiyi toplumsal kurumların ve kültürel unsurların bilimsel olarak incelenmesi olarak tanımladığını ve bu alanda yaptığı çalışmalarla Türk toplumunun dinamiklerini anlamaya çalıştığını belirterek, “Onun bu bilimsel yaklaşımı, sosyolojinin sadece akademik çevrelerde değil, aynı zamanda politik ve sosyal reformlarda da önemli bir yer edinmesine yol açmıştır” ifadelerini kullandı.
Karakaş, Ziya Gökalp’e ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“1876 yılında doğan ve 1924 yılında henüz kırk sekiz yaşındayken hayata gözlerini yuman Ziya Gökalp, sadece sosyolojinin değil Türkiye’de tüm sosyal bilimlerin gelişimi açısından önemli bir figür olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaşamı, ortaya koyduğu teoriler, Türk modernleşmesi olarak adlandırılan önemli bir tarihsel sürecin en kritik dönüm noktalarına denk gelmiş olmasından dolayı Gökalp’in görüşleri Türk modernleşmesinin temsili olarak anılmıştır. Batılılaşma, modernleşme ve toplumsal dönüşüm gibi bağlamlarda ortaya koyduğu eserler kültür gibi temelde Antropolojinin çalışma nesnesi olarak değerlendirilen bir kavramın, sosyolojik bağlamda nasıl toplum, millet gibi kavramlara dönük okunabileceğinin ilk örneklerini ortaya koymuştur. Osmanlı İmparatorluğunun son dönemi içinde yetişmiş, kişiliği o tarihin bir parçası olarak şekillenmiş bir aydın olarak Ziya Gökalp’in görüşleri, bugün de Türk toplumunun küresel 21. yüzyıl şartlarındaki seyrinin belirlenmesi açısından bir rehber özelliği taşımaktadır. Sempozyumun amacı, 25 Ekim 1924 tarihinde 100. ölüm yıl dönümü idrak edilecek düşünürün, Türk sosyal bilim tarihi içindeki yerini ortaya koymak, Türk modernleşmesi bağlamındaki düşüncelerinin günümüz için taşıdığı anlamları araştırmak, Gökalp’in geçtiğimiz bir asır içindeki etkilerini ve değerlendirilme biçimlerini bütüncül bir perspektiften masaya yatırmak özetle Gökalp’e ve düşüncelerine, yeni şartlarda yeniden bakmaktır.”
“Gökalp’in yaşarken açmış olduğu toplumsal ve kültürel tartışma konuları, hala güncelliğini korumakta”
Karakaş, siyasal, toplumsal ve kültürel açıdan birçok tartışmanın merkezi bir figürü olarak bilim dünyasının karşısına çıkan Ziya Gökalp’in çıkmakta ve Türk yakın tarihi açısından da ayrı bir değer taşıdığını belirtti. Karakaş, “Ölümünün üstünden bir asır geçmesine rağmen, yaşarken açmış olduğu toplumsal ve kültürel tartışma konuları, hala güncelliğini korumaktadır. Bugün hala Türk modernleşmesi, çağdaşlaşma ve batılılaşma tartışmaları içinde Gökalp’e atıf yapmadan yazabilmek pek mümkün değildir. Ancak Gökalp’in çok yönlü ilgileri ve yazıları hesaba katıldığında, Gökalp’in yaklaşımlarının kimlik, milliyetçilik ve yeni modernleşme tartışmaları gibi güncel konular için de güncelliğini korumaktadır” diye konuştu.
Karakaş, Ziya Gökalp’in ölümünün üstünden geçen yüz yıllık süreçte Gökalp düşüncesi üzerine eskimeyen tartışmalara yeniden bakmanın, Gökalp düşüncesi üzerinden yeni tartışma konularına kapı aralamanın, siyaset, düşünce ve sosyal bilim üzerindeki etkilerinin izini sürmenin imkânlarının aranmasının sempozyumun kapsamını oluşturduğunu da sözlerine ekledi.
Sempozyuma ilişkin detaylı bilgi ziyagokalpsempozyumu2024.aku.edu.tr web adresinden temin edilebilecek.
 |
 |