Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi (GSF) ev sahipliğinde Türkiye Foto Muhabirleri Derneği (TFMD) ile işbirliğinde “Gazetecilikte Foto Muhabirliğinin Önemi” konulu panel gerçekleştirildi.
M. Rıza Çerçel Kültür ve Sanat Merkezi Konferans Salonunda düzenlenen panele; AK Parti Afyonkarahisar İl Başkanı Turgay Şahin, Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şerife Ebru Okuyucu, Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Sena Coşkun ile birlikte öğretim elemanları, öğrenciler ve medya temsilcileri katıldı.
Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şerife Ebru Okuyucu’nun açış konuşmasının ardından moderatörlüğünü Gazeteci, Yazar Ömer Mazi’nin üstlendiği panelde, TFMD Başkanı Rıza Özel, Agence France Presse (AFP) Foto Muhabiri Adem Altan ile GSF Sinema ve Televizyon Bölümü Öğr. Gör. Dr. Fevzi Arda Ölmez foto muhabirliğine ilişkin bilgi ve tecrübelerini paylaştığı panele geçildi. Panelin açış konuşmasını yapan Mazi, “Foto muhabirleri fotoğrafları çekerdi. İlerleyen yıllarda ise özellikle İhlas Haber Ajansı’nın sektöre girmesiyle birlikte bir kişiye hem kameraman hem foto muhabirliği hem de muhabirlik sorumluluğunu yüklediler. Bir süre sonra diğer yaygın televizyon ve gazetelerin, ajansların elemanları da buna dönmeye başladı ve bu zaman içerisinde iş görür gibi oldu ama sonradan foto muhabirliğinin önemi daha da ön plana çıktı” dedi. Foto muhabirliğinin, özellikle 1860’lı yıllarda Amerika’da iç savaşı ile birlikte gündeme geldiğini anlatan Mazi “İç savaş sırasında foto muhabirliği ortaya çıkıyor. Avrupa’da ise 1920’li yıllarda gazetecilikte foto muhabirliği, fotoğrafın önemi daha ön plana çıkarak yaygınlaşıyor” ifadelerini kullandı.
Ferit İbrahim, 1 numaralı basın kartının sahibi
TFMD Başkanı Rıza Özel ise fotoğrafın tarihini anlattı. Foto muhabirliğinin, insanın kendisini bir sonraki nesile anlatma isteğiyle ilgili bir durum olduğunu ifade eden Özel, “Camera Obscura, fotoğraf makinesinin temelidir. Küçük bir duvar ya da delikten geçen ışık, cama yansıması vasıtasıyla resim yapmak için kullanılıyor. Bu fotoğraf makinesinin temelini oluşturuyor. Sonra Fransız Joseph Nicephore Niepce fotoğrafı buluyor. 1855’te Kırım Savaşında savaş foto muhabirliği diyebileceğimiz olay ortaya çıkıyor. Roger Fenton, İngiliz Kraliyet ailesinin izniyle gidiyor. Amerika iç savaşında anlatan tarihteki ilk fotoğrafı basılıyor. Ferit İbrahim, ilk basın kartını alan foto muhabiridir. Türkiye’de 1 numaralı basın kartının sahibi Ferit İbrahim’dir” diye konuştu.
İlk dijital fotoğraf Afyonkarahisar’da çekildi
Türkiye’deki ilk dijital fotoğraf makinesi çekiminin Dinar Depremi zamanında Afyonkarahisar’da kullanıldığını belirten Başkan Özel, “Türkiye’de bir basın kuruluşu tarafından ilk dijital fotoğraf makinesi Afyonkarahisar’da kullanıldı. Dinar depreminde Anadolu Ajansı kullandı. O zaman arkasında çektiğiniz fotoğrafı göremediğiniz bir alet vardı. Bunda sadece fotoğrafı çekiyorsunuz. Çektiğiniz fotoğrafı göremiyorsunuz. Anadolu Ajansı’ndan Abdurrahman Antakyalı Dinar Depremi’nde bu makinayı kullandı. İlk dijital fotoğraf makinesini Afyon’da kullanılmış oldu” dedi.
“Fotoğraf haberi tamamlar”
AFP Foto Muhabiri Adem Altan konuşmasında depremde çektiği fotoğrafla birçok yerden ödül aldığını ve foto muhabirliğinin asla ölmeyeceğine vurgu yaparak, şunları söyledi:
“İnternetin hayatımıza girmesiyle birlikte fotoğraf, kolay erişimini sağladı. Bu foto muhabirliğinde bir daralmaya, işsizliğe neden oldu. Fotoğrafın önemini asla azaltmadı. İnternet ile birlikte yurttaş muhabirliği denen kavram doğdu. İnsan ellerinde cep telefonlarıyla anında fotoğraf geçme, ulaştırma ya da sosyal medyada paylaşmak gibi alışkanlıkları hala devam etmektedir. Bu da beraberinde iyi ve doğru fotoğrafı getirdi. Başlangıçta bu çok önemli değildi ama çok yaygınlaşınca doğruluk aranır duruma geldi. Geldiğimiz noktada daralma var ama fotoğrafın önemi asla azalmamıştır. Fotoğraf, her geçen gün yaşanan olaylarda önemi ortaya çıkmıştır. Haberi tamamlayan şey fotoğraftır. Fotoğraf bir de haberin doğruluğunu gösteren bir unsurdur. Foto muhabirliğinin öneminin asla azalmayacağını ve artarak devam edeceğini düşünüyorum. Kaliteli fotoğrafı, haber yapan insanlar arıyor. Savaşı fotoğraflarla takip ettik. Orada iyi bir fotoğraf aklımıza yer ediyor, onu asla unutmuyoruz. Yıllar sonrada o konu açılsa da o fotoğrafla anacağız. Bazı fotoğraflar haberin önündedir ve insanın hafızasında yer eden fotoğraflardır. Haber olmasa da fotoğraf olur, onun altına iki satırla fotoğrafı anlatabilirsiniz. Fotoğrafın altına bazen hiçbir şey yazmanıza bile gerek olmaz. İyi ve doğru fotoğraf o haberi anlatacaktır. Sosyal medya fotoğrafçıları biraz bizim için tehlike oluşturmuştu ama geldiğimiz noktada doğru fotoğrafı aramaya başlayınca bunların önemi ortaya çıkmıyor. Belki o an için çok önemli oluyor ama foto muhabiri orada varsa o fotoğrafı geri plana atıp foto muhabirinin fotoğrafı öne çıkıyor.”
“Egemen güç fotoğraf makinesidir”
GSF Sinema ve Televizyon Bölümü Öğr. Gör. Dr. Fevzi Arda Ölmez ise fotoğrafın resim ve sinema gibi disiplinlerle olan ilişkisinden bahsetti. Ölmez, şunları söyledi:
“Kimi haberler görsel güç taşımadığından tümüyle göz ardı edilmekteyken, kimi de bu güçleri nedeniyle öne çıkarılmaktadır. Televizyon haberlerinde egemen güç kamera iken gazete haberlerinde egemen güç fotoğraf makinesidir. İzleyenlere ilgi çekici görüntüleri sunan kamera ve fotoğraf makinesinden, yani haberlerin görüntü unsurundan güç alarak, insanların özel yaşamlarına girilebilmekte, gelecek yaşamlarına etki edilebilmektedir. Bunun yanında, dikkat çekmek isteyenler ya da bir konuda kamuoyu yaratmak, gündemde kalmak isteyen çeşitli gruplar da görüntünün etkisinin farkındadırlar.”
Panel soru cevap bölümün ardından teşekkür takdimi ile sona erdi.