Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Fen-Edebiyat Fakültesinde Karay Türkleri ve Dilleri” ile “Türkçede Fiil Çekimleri Üzerine” başlıklı konuların ele alındığı bir konferans düzenledi.
Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürer Gülsevin ile Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selma Gülsevin’in konuşma yaptığı konferansa öğretim üyeleri ve öğrenciler katıldı.
Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selma Gülsevin konferansta yaptığı konuşmada, Türk dilinin bugün dünyanın çok geniş bir coğrafyasında 250 milyondan fazla insan tarafından, 20’nin üzerinde lehçesi ve şivesiyle konuşulan bir dil olduğunu belirtti. Gülsevin, “Bu lehçe ve şivelerimizden bir kısmı çok şanslı olmuşlar, üzerlerine çok sayıda inceleme ve araştırmalar yapılmış, ama bir kısmı aynı şansı yakalayamamış. Bu aynı şansı yakalayamayan Türk gruplarından biri Karaylar. Dolayısıyla da onların dili olan Karay Türkçesi” dedi. Karayların tarihinin Hazarlara kadar uzandığını söyleyen Gülsevin, “Karay Türklerinin büyük bölümünün anadilini konuşamadığını, ancak büyüklerinin geçmişte Karayca konuştuğunu ve kendilerinin de Hazar Türk Kültürünün bir parçası. Karaycanın günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan Türk lehçelerinden biri. Bugün çok az sayıda konuşur bulunan Karayca, artık gündelik yaşamda kullanılan bir dil olmaktan çıkmıştır. Karaylar, mensup oldukları dinin de etkisiyle genellikle izole bir hayat sürmüşler ve böylelikle dillerinin özelliklerini uzun süre muhafaza edebilmişlerdir” diye konuştu. Karayca’nın özellikleri hakkında da bilgi veren Gülsevin, “Karayca gerek kendi içindeki özellikler, gerek taşıdığı arkaik özellikler, gerekse Kıpçakların yanı sıra Oğuzca ile bazı paralellikleri bakımından son derece ilgi çekicidir. Karaycanın diğer Türk lehçelerinden en farklı yönü söz diziminde görülür. Cümle dizilişi genellikle devriktir. Özellikle kelime gruplarının dizilişindeki farklılıklar, Karaycanın söz dizimi bakımından müstakil olarak incelenmesini gerektiren bir yöndür” şeklinde konuştu.
Dil bilgisi kuralları tekrar tekrar anlatılmalı
Prof. Dr. Gürer Gülsevin ise “Türkçede Fiil Çekimleri Üzerine” başlıklı yaptığı konuşmada dil bilgisi kurallarını herkesin ilkokuldan bu yana, tüm eğitim hayatları boyunca öğrendiğini kaydetti. Gülsevin, bu kuralların tekrar tekrar anlatılmasının önemine değinerek, “Bu dil bilgisini herkes biliyor. Ortaokulda, lisede derslerde görüyorsunuz. Bazılarınız da üniversitede Türk Dili bölümlerinde okuyorsunuz. Bu bölümlerde de bizlere dil bilgisi anlatıyorlar. Aslında birçoğu tekrar oluyor. İlkokuldayken yoldaki ‘da’ya muhtemelen ya ismin ‘de’ hali diyordunuz, ya da bulunma durumu diyordunuz. Ortaokul ve lisede hep bulunma durumu dediniz. Üniversitede de bulunma durumu diyorsunuz. Doktoranız bitiyor, doçent oluyorsunuz, profesör oluyorsunuz, yine bulunma durumu diyorsunuz. Ve de bunları anlatıyorsunuz” ifadelerini kullandı.
Dil bilgisi kurallarını her eğitim seviyesinde tekrar tekrar anlatmanın önemine değinen Gülsevin. Anlatılan bilgilerin seviyesinin, her eğitim kademesinde değiştiğini kaydetti. Gülsevin “Niye hala bunları araştırıyoruz, öğretiyoruz? Çünkü anlattıklarımızın seviyesi farklı. Yani bir ortaokul mezununun dil bilgisi seviyesi farklı olacak, üniversitede edebiyat bölümü öğrencisinin başka bilgileri de olacak. Araştırmacı olursanız bu eklerin kimsenin bilmediği teferruatlarını öğreneceksiniz. Siz de araştırmacı ve teferruatçı olun” ifadelerini kullandı.
Abdullah Kaptan konferans salonunda gerçekleştirilen konferansa öğretim elamanları ve öğrenciler katıldı.
 |
 |
 |
 |