Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Rektörlüğü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürlüğü, Kocatepe-Büyük Taarruz Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanlığı ve Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanlığı tarafından “Mütarekeden İstiklâl Mücadelesine Bir Dönüm Noktası: 19 Mayıs 1919” paneli düzenlendi.
Hibrit olarak gerçekleştirilen ve moderatörlüğünü AKÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gürsoy Şahin’in yaptığı panelde Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Altıntaş ile Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Feyza Kurnaz Şahin konuşmacı olarak katıldı.
Panelin moderatörlüğünü yapan Prof. Dr. Gürsoy Şahin, bazı yolculuklarda da hayır, mücadele, birlik ve istiklal var olduğunu belirterek, “Mustafa Kemal’in, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışı gibi. 19 Mayıs tarihi Türkiye Cumhuriyeti Devletinin bu anlamda dönüm noktalarından birisidir” dedi.
“Mondros Mütarekesi sonun başlangıcıdır”
Panelde konuşmacı olarak yer alan Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ahmet Altıntaş, “Mütarekeden 19 Mayıs 1919’a Giden Süreç” süreç konulu sunumunu yaptı. 30 Ekim 1918 tarihinde Mondros Mütarekesi imzalandığında aynı zamanda bir sonun da başlangıcı olduğunu belirten Altıntaş, şunları söyledi:
“O dönemin şartları içerisinde bunu bir başarı olarak da sunanlar da oldu. Rauf Bey’in anılarında iyi ki biz bu anlaşmayı imzalamışız şeklinde görüşler ileri sürüldü. Bu konuda ilk dikkat çeken kişilerden bir tanesi Mustafa Kemal’dir. Mustafa Kemal, Mondros Mütarekesi imzalandığında Suriye Cephesinde görev yapan 7. Ordu Komutanıydı. Dolayısıyla ilk yazmış olduğu raporlarda bunun bir aldatma olabileceğini; İtilaf Devletlerinin burada bazı diplomatik eylemler çerçevesinde kendi milli çıkarlarını koruyacak adımlar atabileceğine dikkat çekmişti. Bu doğrultuda Mondros Mütarekesinin hükümlerinin gereği Alman komutanlar Osmanlı ordusundan ayrılacaklar ve 1 ay içerisinde ülkeyi terk edeceklerdi. Bu doğrultuda da Mustafa Kemal, Liman Von Sanders Paşa’nın da önerisi ve o dönemdeki başarılarından dolayı da Yıldırım Ordular Grup Komutanı oldu. Aslında Mustafa Kemal’in Yıldırım Ordular Grup Komutanlığı esnasında yaptığı şeyler bundan sonraki süreçle ilgili olarak Milli Mücadelenin de temel taşlarının döşenmesi ve kodlarının belirlenmesi açısından bize çok değerli bilgiler sunmaktadır.”
“Mustafa Kemal Samsun’a çıkarken ilave para ve altın verilmedi”
Mustafa Kemal’in İstanbul’daki çalışmalarından bahseden Altıntaş, “Mustafa Kemal, Sultan Vahdettin ile de görüşmüştür. En son görüşmede Mustafa Kemal’in görev talimatı çıkacaktır. O dönemde Samsun ve civarında asayiş sorunu söz konusu. Samsun ve civarının Mondros Mütarekesi gereği işgal edilmesi söz konusu. Damat Ferit Kabinesi, bu bölgede yaşanan asayiş sorununu büyük dirayetle bastıracak ve İttihatçı olmayacak komutan istiyor. Bu 2 nitelikten dolayı Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişliği görevi olarak adlandırılacak; gayet geniş yetkilere sahip müfettişlik görevini üstlenecekti. Mustafa Kemal’e Samsun’a çıkarken kendi müfettişlik görevi haricinde ilave para ve altın verilmesi de söz konusu olmayacaktır.”
“Samsun’a gidiş yüzyılın en önemli politik yolculuğu”
Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Feyza Kurnaz Şahin ise “19 Mayıs 1919 Sonrasında Yaşanan Gelişmeler” konusunu anlattı. 19 Mayıs 1919 tarihinin yüzyılın en önemli politik yolculuğu olduğunu ifade eden Şahin, “Yeni bir oluşum söz konusu oldu. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkısında İstanbul’un şartları çok etkili oldu. 13 Kasım itibariyle Mustafa Kemal Paşa İstanbul’a intikali sonrasında İstanbul’un havasını gördüğünde neler yapması gerektiğini bir kere daha planlamak durumunda kaldı” ifadelerini kullandı.
Mustafa Kemal’in neden Samsun’a çıktığını anlatan Şahin, “Samsun o dönem çok karışıktı; Pontus Rum Devlet’i kurulmaya çalışılıyordu. Öte yandan bir Ermeni devleti kurulması konusunda hareketlilerdi. Aynı zamanda ordunun terhis edilmesinin ardından bölgede eşkıyalığa başlamış bir güruh da vardı. O bölgede bir otorite boşluğu oluşmuş; Türkler de kendi canlarını kurtarma noktasında harekete geçmiş durumdaydı. İngilizler bundan rahatsızdı. Bu yüzden de bölgedeki asayişi sağlaması amacıyla Mustafa Kemal oraya gönderiliyor. Mustafa Kemal de halka yalan söylemeden durumu anlatıyor” dedi.
“Mütarekeden İstiklâl Mücadelesine Bir Dönüm Noktası: 19 Mayıs 1919” panelinin tamamını buradan izleyebilirsiniz.
 |
 |
 |
 |
 |